Die Welt‘e konuşan Münih Güvenlik Konferansı Lideri Christoph Heusgen, Ankara’nın Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelikleri konusundaki aksi tutumuna yönelik bir tahlil bulunamazsa bunun Putin için bir zafer manasına geleceğini savunuyor:
Türkiye’nin coğrafik pozisyonu nedeniyle son derece büyük kıymet taşıdığını belirten Heusgen, bu nedenle Ankara’yla yakın iş birliğinin Avrupa’nın faydasına olduğunu vurguladı. Taşıdığı bu kıymete rağmen, Ankara’nın güçlü bir partner olduğunun altını çizen Heusgen, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine karşı çıkan Türkiye’yle 2009 NATO Doruğu örneğinde de olduğu üzere daha evvel de krizler yaşandığını, fakat bu krizlerin tahlile ulaştırıldığını hatırlattı. “Haziran ayı sonunda Madrid’de düzenlenecek olan NATO doruğundan olumlu bir sonuç almanın elzem olduğunun” altını çizen Heusgen, “Eğer başarısız olursak Putin bundan bir zafer çıkartır. Erdoğan’ın Ukrayna destekçilerinin mağlubiyetini gümüş bir tabakta Putin’e sunacak kadar ileri gideceğini tahayyül edemiyorum” diye konuştu.
Berlin merkezli Bilim ve Siyaset Vakfı’ndan (SWP) Türkiye uzmanı Günter Seufert’a nazaran ise iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliğine karşı çıkışı ABD’ye F-35’lerin satışı için baskı aracı olarak yorumlansa da bu satış artık muhtemel değil. Tageszeitung’a konuşan Seufert, hem Türkiye’nin NATO’ya, hem de NATO’nun Türkiye’ye muhtaçlık duyduğuna da dikkat çekiyor:
Seufert, Türkiye’den uzmanların dahi NATO krizini Ankara’nın, Washington’a yaptırımların kaldırılması için baskı aracı olarak gördüğünü savunduğuna dikkat çekiyor. F-16’ların sevkiyatı için Kongre’nin hâlâ ikna edilmesi gerektiğini belirten Seufert, F-35’lerin Türkiye’ye sevkıyatının ise artık mümkün olmadığının altını çiziyor.
Seufert, göçmenler konusunun da Türkiye için bir araç olduğunu, mevcut ihtilafta ise lakin dolaylı bir rol oynadığını belirterek, “Türkiye, Avrupalı NATO partnerlerini baskı altına almayı deneyerek, bu partnerlerin de İsveç, Finlandiya ve ABD’ye baskı uygulamasını umabilir” tabirlerini kullandı.
Kırım’ın ilhakından sonra Karadeniz’in giderek bir Rus denizi haline geldiğini ve Suriye açıklarında Doğu Akdeniz’de varlık gösteren Rus donanma üssü nedeniyle de Türkiye’nin Rusya tarafından çembere alındığını hatırlatan Seufert, Ankara’nın Moskova karşısında dengeyi sağlaması için NATO üyeliğine gereksinim duyduğunu savundu. Öteki yandan Rusya’ya karşı cephenin kırılgan bir yapıda olduğuna dikkat çeken Seufert, Moskova’ya karşı yaptırımlara Türkiye dahil çok sayıda ülkenin katılmadığını da hatırlattı. “Türkiye, buna karşın NATO’nun doğu sonuna ek birlik konuşlandırma kararını bloke etmedi, fakat bu stratejisini gelecekte değiştirebilir” diyen Seufert, bu nedenle NATO’nun Ankara’yı blokta tutmanın yollarını araması gerektiğini savundu.
Alman basınındaki öbür yorumlarda ise Ukrayna savaşı ve Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlar öne çıkıyor. Heilbronner Stimme’deki yorumda Almanya’nın Ukrayna’yı yalnız bıraktığı savunuluyor:
“Askeri manada işler Ruslar için birçok Batılı uzmanın inanmak istediğinin bilakis pek de makus gitmiyor. İşçi manasında (Rusya’nın) Ukrayna ordusuna üstünlüğü olduğu su götürmez bir gerçek. Üstelik Ukraynalılar hâlâ ağır silah yakarışlarını sürdürüyor, ki bu silahlar ya çok geç geliyor ya da hiç gelmiyor. Hele ki Ukrayna’ya son derece büyük yardımlar yapıldığı tarafında önemli bir inanışın olduğu Almanya’dan hiç gelmiyor. Bu da memleketler arası bir kınamaya neden oluyor.”
Märkische Oderzeitung’da ise savaşın getirdiği yeni dinamiklerin Almanya genelinde içselleştirilmesinin değeri vurgulanıyor:
“Bir petrol ambargosu getirilip getirilmeyeceğinin neredeyse bir değeri yok. Brandenburg ve öbür Doğu Almanya eyaletleri bir kere daha Almanya’nın ve Avrupa’nın geri kalanına oranla dönüşüme daha süratli ayak uydurabilme kabiliyetini ortaya koymalı. Doğu eyaletleri bunu yapabildiklerini 30 yıl evvel Soğuk Savaş’ı sona erdiren duvarın yıkılışında da göstermişti. Artık ise tekrar değişim mecburiyetini beraberinde getiren yeni bir Soğuk Savaş kelam konusu. Lakin bu defa çekip gitmek bir işe yaramayacak. değişime ardımızı dönmenin bu sefer bir getirisi yok. Dönüşümden öbür bir deva olmadığını kavramak ve değişime istekli olma konusunda zaafları olanlar ise iş dünyasının anlı ulu işverenleri.
dpa / SÖ,ET