Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya’yı Ukrayna’nın tahılını “çalmakla” ve bilhassa Türkiye’ye götürmekle suçladı. Büyükelçi, Twitter hesabından Cuma günü yaptığı açıklamada “Rusya utanmaz ve gibisi görülmemiş bir biçimde Ukrayna tahılını çalıyor ve onu işgal altındaki Kırım’dan çıkarıyor. Bu tahılı Türkiye dahil yabancı ülkelere götürüyor. Bu sorunun çözülmesinde yardım emesi için Türkiye’ye başvurduk” tabirlerini kullandı.
Türkiye, Birleşmiş Milletler’in talebidoğrultusunda Ukrayna tahılının ihraç edilebileceği deniz ticareti rotasını garanti altına almayı önermişti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Çarşamba günü mevzuyu görüşmek üzere Türkiye’yi ziyaret etmesi planlanıyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından evvel Ukrayna dünyanın en değerli tahıl ve ayçiçeği ihracatçısı pozisyonundaydı. Kiev, her ay dünya buğdayının yüzde 12’sini, mısırın yüzde 15’ini ve ayçiçeği yağının yüzde 50’sini tedarik ediyordu. Tahıl ithalatına bağımlı yaşayan bilhassa Afrika ve Orta Doğu ülkeleri süregelen savaş nedeniyle kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Cuma günü Afrika Birliği temsilcileriyle yaptığı görüşmenin akabinde, tahıl sevkiyatının gerçekleştirilebileceği çeşitli rotalardan bahsetti.
Putin, Ukrayna’dan tahıl sevkiyatını Rusya’nın denetimindeki limanlardan gerçekleştirebileceklerini belirterek, “Bu limanlara yaklaşma güvenliğini garanti edeceğiz, yabancı gemilerin girişini, Azak ve Karadeniz’de her tarafa hareketini sağlayacağız.” dedi.
Alternatif rotalar önerdi
Ukrayna’dan tahıl sevkiyatının gerçekleştirilebilmesi için çeşitli alternatif rotaların bulunduğunu anlatan Putin, kelam konusu rotalardan en kolay ve ucuzunun Belarus üzerinden olduğunu vurguladı.
Tahılın, Belarus üzerinden Baltık ülkelerinin limanlarına sevk edilebileceğini belirten Putin, “Oradan da tüm dünyaya gönderilebilir. Lakin bunun için Belarus’a yönelik yaptırımların kaldırılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
Putin, öteki rotalar olarak mayınlardan temizlenmesi halinde Ukrayna limanlarını, Polonya’ya, Romanya’ya ve Rusya’nın denetimindeki limanları gösterdi.
Putin, görüşmeler öncesinde gazetecilere “her vakit Afrika’nın tarafında bulunacaklarını” tabir etti. Afrika ülkeleriyle bağlara kıymet atfettiklerini belirtti. Afrika Birliği Lideri Macky Sall, görüşmelerden olumlu sonuçlar alındığını ve Putin’in kriz ve yaptırımların ekonomik olarak güçlü olmayan Afrika ülkelerine yol açtığı önemli sorunlar konusunda net olduğunu tabir etti.
Afrika ülkeleri tahıl ithalatının yarısından fazlasını Ukrayna ve Rusya’dan sağlıyor. Rusya ile savaş durumundan ötürü Ukrayna limanlarından milyonlarca ton tahıl ihraç edilemiyor. Rusya ve Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıllarda sorun yaşanmasından ötürü da dünya çapında tahıl fiyatları büyük ölçüde arttı.
AFP / AI, BÖ