Besin alerji belirtilerinin çocukların yaşlarına nazaran farklı belirtilerle seyrettiğini söyleyen Çocuk Sıhhati Hastalıkları ve Çocuk Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, bu belirtilerin farklı hastalıklarla da benzerlik taşıdığı için aileleri dikkatli olmaları konusunda uyardı.
Bebeklik çağından itibaren başlayan besin alerjilerinde genetik etkenlerden çevresel faktörlere, annenin gebelikte beslenmesinden çocukların her geçen gün daha çok tükettikleri paketli besinlere kadar birçok etkenin rol oynadığını söyleyen Prof. Dr. Sarıçoban, mevzuya ait açıklamalarda bulundu.
DOĞADAKİ TÜM BESİNLER ALERJİ YAPABİLİR
Doğadaki tüm besinlerin besin alerjisi yapabileceğini hatırlatan Sarıçoban, alerji yapabilen öteki besinlerle ilgili şu bilgileri verdi:
“Yumurta ve süt küçük çocuklarda en sık karşılaştığımız alerjik besinlerdir. Çocuklar büyümeye başladıkça buğday, soya ve kabuklu yemişler ve yaş arttıkça da kabuklu deniz eserleri ve balık alerjisi daha sık karşılaşılıyor.”
Alerjik tepkide ekseriyetle bir alerjik tetikleyicinin bulunduğunu bu nedenle farklı problemlerden ayırt etmenin mümkün olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ercan, “Örneğin yumurtaya alerjisi olan bir çocukta belirtiler yumurta yedikten sonra ortaya çıkar. Ayrıyeten, atopik dermatit, eklem yerleri, boyun ense üzere bedenin muhakkak yerlerini fiyat. Döküntünün formu ve yeri itibariyle tabipler tarafından çarçabuk ayırt edilebilir” diye konuştu.
ŞİKAYETLER ÇOCUĞUN YAŞINA NAZARAN DEĞİŞİYOR
Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, alerjik tepkilerin çocuklarda yaş kümelerine nazaran farklı semptomlar gösterdiğini belirterek şu bilgileri verdi:
“Bebekliğin birinci devirlerinde, mukuslu yahut kanlı-mukuslu dışkılama, kusma, hazımsızlık ile giden bağırsak şikayetleri; ciltte kuruluk-kaşıntı-döküntü ile seyreden egzama, ciltten kabarık-kaşıntılı kırmızı ürtiker(kurdeşen) ile giden deri bulguları görülür. Daha büyük bebeklerle ve erken çocukluk devrinde ise ek olarak tekrar eden sık hastalanmalar, sık bronşit ve bronşiyolit geçirme, öksürük, hırıltılı solurum, tekrar eden kulak iltihapları, burun tıkanıklığı üzere teneffüs yolu şikayetleri hastaneye müracaatlara neden olur. Daha büyük çocuklarda ise gözlerde kaşıntı, bulanıklık, yaşarma üzere alerjik göz nezlesi ve sık hapşırma, burun kaşıntısı, burun akıntısı üzere alerjik nezle belirtileri gözlenir.”
Özellikle belirli şikayetler tekrar etmeye başladıysa ve bunları açıklayacak diğer bir sebep yoksa tabibe başvurulması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Sarıçoban, “Ancak şikayetler çok ağırsa, nefes darlıkları, bayılma, bedende şişme, anaflaksi geçirme, çocuklarda çok huzursuzluk, ağır kusma, kilo alamama üzere durumlar varsa mümkün olduğunca erken tabibe başvurulmalıdır” diye konuştu.
ÇOCUĞUN ETRAFINDAKİLER KESİNLİKLE BİLGİLENDİRİLMELİ
Besin alerjilerinde ani gelişen, şiddetli ve tüm bedenin tıpkı anda reaksiyon vermesine neden olan ve sonuçları hayati risk taşıyan anaflaksiyi önlemek için çok dikkatli olmak gerektiğinin altını çizen Sarıçoban bahisle ilgili şu bilgileri verdi:
“Hiç istemediğimiz bu tablonun oluşmasını önlemek için öncelikle alerjiye neden olacak besinlerin mutlaklıkta tüketilmemesi gerekiyor. Bunun için de tüketilen tüm eserlerin içerikleri kesinlikle okunmalı, dışarıda yemek yenecekse içinde neler olduğu sorgulanmalı. Bu bahiste yalnızca ebevynlerin değil çocukla ilgilenen, bakıcı, anneanne, dede üzere yakınlar, öğretmenlerinin de uyanık olması değerli. Çocuğun etrafındaki herkes mevzuyla ilgili bilgilendirilmeli.”
YÜKLEME TESTLERİ HALA ALTIN STANDART!
Yapılan alerji testlerinde çocuklarda olumlu sonuç çıkmamasının ailelerin başını karıştırabileceğini söyleyen Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, yükleme testlerinin tüm besin alerjilerini ortaya çıkarabilen altın standart olarak kullanıldığını söyledi.
Alerjik hastalıkların ortaya çıkmasında iki farklı düzenek bulunduğunu ve bunun da test sonuçlarını etkilediğini hatırlatan Prof. Dr. Sarıçaban hususla ilgili şu bilgileri verdi:
“Bunlardan birincisi İmmunglobulin E aracılıklı alerjik hastalıklar ki bunlar testlerde ortaya çıkabiliyor. Deri ya da kan testleriyle bu küme tespit edilebiliyor. Testler için bir yaş sınırlamamız yok. Elbette yüzde 100 doğruluk diye bir şey söylemek mümkün değil. Şayet hastalık varsa sonuç çıkacaktır. Alerjik hastalıkların ortaya çıkarılmasında ikinci sistem ise non immunglobilin E aracılıklı dediğimiz düzenek. Bu kan ve deri testlerinde çıkmıyor. Zira biz testlerde immunglobilin E ölçüsünü ölçüyoruz. Bunlar Ig E aracılıklı olmadığı için testlerde de tespit edemiyoruz.
Besin alerjilerinin bir kısmı da bu kümede olduğu için test yapıldığı vakit alerjisi yokmuş üzere çıkabilir. Lakin çocuk bir besine daima tıpkı tepkisi veriyorsa alerji var demektir. Bu nedenle tanıyı klasik deride ve kanda baktığımız alerji testleriyle tespit edemiyorsak bir mühlet besini elimine ettikten sonra yaptığımız yükleme testleriyle koyabiliyoruz. Bu testler yüzde 100’e yakın emniyetli sonuçlar veren altın standart testlerdir ve hiçbir test yükleme testinin önüne geçmez.”