İktidar, işçinin hissesini küçülten son büyüme sayılarıyla övünürken, çabucak akşamında elektrik ve doğalgaza gelen artırımlar ise yurttaşa sıkıntı bir kış vaat ediyor.
Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), 1 Eylül’den geçerli olmak üzere doğalgazda konut tarifesine ortalama yüzde 20.4, KOBİ tarifesine yüzde 47.6, sanayi tarifesine yüzde 50.8 ve elektrik emelli üretim tarifesine yüzde 49.5 artırım yaptığını duyurdu. Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da konut ve tarımda kullanılan elektrik fiyatını yüzde 20, kamu ve özel hizmetler kesimi ile öteki aboneler kümesi elektrik fiyatını yüzde 30, sanayi abone fiyatını yüzde 50 artırdı.
DURGUNLUK GELİYOR
Zamları yorumlayan isimlerden olan ve daha evvel esnafa özel tarife talep eden Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Lideri Bendevi Palandöken, “Enflasyonu durdurmak için girdi maliyetlerine müdahale gerek. Son artırımla, bu kış her şey daha da zamlanacak. Artırım geldikçe de yurttaş alışverişi kesiyor. Bir tahlil üretilmezse bu kış büyük bir ekonomik sakinlik bekliyor bizi” derken, yaklaşık 4 bin lokal zincir market ve perakendecinin üye olduğu Türkiye Perakendeciler Federasyonu Lideri Ömer Düzgün, artırımlar tüketiciye yansıtıldıkça yurttaşın alışverişten koptuğunu lisana getirdi. Bu nedenle perakendecilerin artırım yapmaya çekindiğini söyleyen Düzgün, “Üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonu ortasındaki fark daha da açılacak. Kârdan vazgeçtik bu kış kâfi ki müşterimizi kaybetmeyelim” dedi. Plastik Sanayicileri Federasyonu Lideri Ömer Karadeniz ise sanayiciye yapılan yüksek artırımların nihayetinde hane halkına yansıyacağını hatırlatarak şöyle devam etti: “Dünyada güç krizi var ancak dünya, sanayicisini ve yurttaşını destekliyor. Biz sanayi girdilerine katmerli artırımlar yapıyoruz. Bu artırımlar yeniden tüketiciyi vuracak, enflasyonu artıracak, üretimi engelleyecek bir kısır döngü içine sokuyor bizi.” Gaziantep Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Adnan Ünverdi de endüstricinin rekabet gücünü zorlayan, üretim ve tedarikte soruna sebep olan bu artırımların tekrar gözden geçirilmesini talep etti.
Tüketici Birliği Federasyonu Lideri Mehmet Bülent Deniz ise ülke olarak makus geçecek bir kışa girildiğini hatırlattı ve “Tüketici bir yandan faturasına yansıyan artırımı hesaplarken bir yandan da endüstriye gelen artırımın haftaya market raflarına yansıyacağını biliyor, artık etiketler kabus oldu” diye konuştu.
ENFLASYONA 2 PUAN
Genel iktisada tesirine ait kıymetlendirme yapan isimlerden güç Uzmanı Başkan Algedik, toplumsal medya paylaşımında, “Gaza bir kuruş artırım bir yılda halktan 600 milyon TL, elektriğe bir kuruş artırım bir yılda halktan 2.5 milyar TL toplanması demek. Yani olan bir artırımdan fazlası, sermaye transferidir” derken, Reuters’e konuşan ekonomistler bu artırımların enflasyonu direkt 0.8 dolaylı olarak ise 2 puan artırabileceğini söyledi. Prof. Dr. Veysel Ulusoy da şuna dikkat çekti: “Enflasyona direkt tesirini kısa vakitte göreceğiz. Bu kış güç geçecek.”