Erzincan Vilayet Sıhhat Müdürlüğünce yapılan paylaşımda rahim ağzı kanseri ile ilgili şu bilgilere yer verildi:
“Bir ülkede rahim ağzı kanserinden kaynaklı mevti engellenen bayan sayısı o ülkenin sıhhat hizmetleri tarafından gelişmişliği ve bayana verilen paha ile gerçek orantılıdır. Rahim ağzında gelişen bir kanser tipi olan Rahim Ağzı Kanserinin, tarama usulleri ile erken teşhis alındığında hastalığa bağlı mevt oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanıtlanmıştır. Bu nedenle Bakanlığımız buna yönelik ayrıntılı sıhhat programlarının içine Rahim Ağzı Kanser taramalarını da almış ve büyük bir muvaffakiyet ile yürütmeye devam etmektedir.
Ocak ayı Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık ayı olarak belirlenmiş olup dünyanın birçok ülkesinde hastalığa dikkat çekmek üzere Farkındalık aktiflikleri düzenlenmektedir. Ülkemizde de farkındalık aktiflikleri tüm vilayetlerimizde yapılmakta, tarama programlarımız tanıtılarak halkımızı bu bahiste bilinçlendirmeye çalışılmaktadır.
RAHİM AĞZI KANSERİ NEDEN DEĞERLİ?
Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır. Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde yüksek oranda tedavi edilebilir bir kanser çeşididir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
30 yaşın üzerinde olup tedavi edilmemiş Human Papilloma Virüs (HPV) ve/veya cinsel yolla bulaşan öteki enfeksiyonların olması. (HPV, rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere en az altı kanser çeşidine neden olabilen, cinsel yolla bulaşan yaygın bir virüstür.) Çok doğum yapmak ve birinci doğumu erken yaşta yapmak. Erken yaşta (16 yaş öncesi) faal cinsel yaşama başlamak. Birden fazla cinsel partnerin olması. Sigara içmek. Düşük sosyoekonomik seviyeye sahip olmak. Zayıflamış bağışıklık sistemi (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü/HIV gibi) hastalıkların olması.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rahim ağzında kanser öncesinde gelişen değişiklikler çoklukla belirti vermeyip fakat pelvik muayene, Pap Smear testi ve HPV testleri ile erken periyotta tespit edilebilmektedir.
Aşağıdaki belirtilerden rastgele biriyle karşılaşırsanız çabucak bir sıhhat uzmanına müracaatınız:
Vajinadan artan ölçüde yahut alışılmadık tıpta akıntı geliyorsa, sırt, bacak yahut bayan cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı gözleniyorsa, yorgunluk, kilo kaybı, iştahsızlık gelişmişse, tek ya da iki bacakta şişkinlik varsa, idrar yaparken ağrı gözleniyorsa, olağan adet periyodu dışındaki vakitlerde lekelenme biçiminde hafif kanama oluyorsa, olağandan daha uzun süren yahut daha ağır olan âdet kanaması kelam konusu ise, cinsel ilgi sırasında yahut sonrasında kanama yahut ağrı gözleniyorsa, enopoz sonrası kanama izleniyorsa uzmanına danışmak gerekmektedir.
ERKEN TEŞHİS
Tarama ve erken teşhis ile tedavisi mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden mevt nedenleri ortasında çok geride yer almaktadır. Rahim ağzı kanseri HPV ile bağlı olan en yaygın hastalıktır. Neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri HPV enfeksiyonu nedeniyle gelişmektedir. HPV ayrıyeten bayan ve erkeklerde cinsel organ ve ağız boşluğu kanserlerine de neden olmaktadır. HPV’nin tespiti, erken devirde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde rahim ağzı kanserini önlemeye yahut erken bulmaya yardımcı olmak üzere geliştirilmiş iki tarama testi yaygın halde kullanılmaktadır.
HPV testi; rahim ağzındaki hücresel değişikliklere neden olabilecek virüsün (Human papilloma virüsü) rahim ağzı hücrelerinde tespiti aslına dayanan bir testtir.
Pap smear testi; uygun formda tedavi edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşebilecek olan prekanseröz durumları (rahim ağzındaki hücre değişiklikleri) arama temeline dayanan bir testtir.
Her iki test de son derece kolay ve ağrısız süreçler olup birebir anda yapılmaktadır.
Rahim ağzı kanseri Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ tarafından) “önlenebilen bir vefat nedeni” olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde uygulanan Ulusal Kanser Tarama Programı uyarınca, tarama standartlarımız doğrultusunda 30-65 yaş aralığındaki bayanlara her 5 yılda bir HPV ve Pap Testi uygulanmaktadır.
TARAMA TESTLERİ NERELERDE YAPILABİLİR?
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları; Toplum Sıhhati Merkezlerinin bağlı ünitesi olarak faaliyet gösteren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) , Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM), Aile Sıhhati Merkezlerinde (ASM) fiyatsız olarak yapılmaktadır.
TEDAVİ
Erken periyotta teşhis edildiğinde ek bir öteki tedaviye muhtaçlık olmadan tümör cerrahi olarak çıkartılabilir. Şayet daha ileri bir safhada karşılaşılmışsa kemoterapi ve radyoterapi verilmektedir. Hangi tedavinin kime ve nasıl uygulanacağı evreye nazaran değişmektedir.
KORUNMA
HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sıhhat Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
30 yaşından itibaren tarama testlerini nizamlı bir formda yaptırmak. İnançlı cinsel alaka konusunda eğitim almak. Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak. Erkeklerin sünnet olması. Sigara kullanmamak.”