İngiltere Merkez Bankası Lideri Andrew Bailey’in açıklamaları sonrası yaşanan satış dalgası ABD pay senetleri piyasalarını vururken dolar inançlı liman olarak gücünü koruyor.
Jeopolitik risklerdeki artış, Çin’de salgın kapsamında devam eden “sıfır vaka” uygulaması ve güç krizi nedeniyle enflasyonist telaşlar gündemin odağındaki yerini korurken, merkez bankalarının uyguladığı para siyasetlerinin resesyona yol açacağı ihtarları da giderek yaygınlaşıyor. Bu gelişmelerle hisse ve tahvil piyasalarında satış baskıları devam ediyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), dün yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda global ekonomik büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 3,2’de tuttu, gelecek yıl için ise yüzde 2,9’dan yüzde 2,7’ye düşürdü. Fon, 2022 yılı büyüme beklentisini ABD için yüzde 2.3’ten yüzde 1.6’ya, Çin için yüzde 3.3’ten yüzde 3.2’ye indirirken, Euro bölgesi için ise 0,5 puan yükseltti. Buna rağmen Euro bölgesinin gelecek yıl için büyüme kestirimi yüzde 1.7’den yüzde 0.5’e çekildi.
Raporunda, yüksek enflasyon, ekonomik görünümün kötüleşmeye devam etmesi ve süregelen jeopolitik risklerin finansal sistemlerin karşı karşıya kaldığı en önemli meseleler olduğunu belirten IMF, finansal istikrara yönelik risklerin değerli ölçüde arttığını bildirdi.
BİDEN: “ÇOK HAFİF BİR SAKİNLİK OLACAK”
IMF’nin global resesyon ikazlarına rağmen ABD Lideri Joe Biden, resesyon olacağını düşünmediğini belirterek, “Eğer öyleyse, çok hafif bir sakinlik olacak” dedi. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da yükselen faiz oranlarına ait telaşların oynaklığı artırdığı bir devirde, ABD piyasalarında finansal istikrarsızlık belirtileri görmediklerini söyledi.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında karışık bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,12 yükseldi, S&P 500 endeksi yüzde 0,65 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,10 geriledi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4’ün üzerini görmesinin akabinde yüzde 3,94’te dengelendi. Dolar endeksi de dün 113,5’e kadar yükselmesinin akabinde bugün 113,3’e geriledi.
ABD’de Fed Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 20-21 Eylül’de düzenlenen son toplantısına ilişkin tutanaklar ve enflasyon dataları öncesinde endeks vadeli kontratları yeni güne alıcılı başladı.
Fed’in siyaset faizini üçüncü defa 75 baz puan artırarak yüzde 3,00-3,25 aralığına yükselttiği ve agresif adımlarının devam edeceği sinyalini verdiği son toplantının tutanaklarında, enflasyonla çabada kararlılık vurgusunun yer alması bekleniyor. Bununla birlikte yetkililerin çok fazla kıymetlendirme yapmadığı resesyon konusuna bakışlarına ait ipuçları aranacak.
Öte yandan, ağustosta yüzde 0,1 azalan ÜFE’nin eylülde aylık yüzde 0,2 artması, endeksteki yıllık artışın ise yüzde 8,7’den yüzde 8,4’e gerilemesi bekleniyor.
Avrupa tarafında, IMF’nin Almanya ve İtalya ekonomilerine yönelik resesyon ikazları ile İngiltere ekonomisindeki finansal istikrarsızlığa işaret eden gelişmelerin mevcudiyetini müdafaası dün hisse piyasası fiyatlamalarına istikamet veren temel gelişmeler oldu. Rusya’nın nükleer silah kullanıp kullanmayacağına dair yapılan açıklamalar jeopolitik gelişmeleri de gündemin odağında tutuyor.
STERLİN/DOLAR PARİTESİ 1’İN ÜZERİNE ÇIKTI
Dün İngiltere Merkez Bankası (BoE), piyasa işleyişinin tekrar sağlanması maksadıyla başladığı uzun vadeli İngiltere devlet tahvillerinin süreksiz alım programını, enflasyona endeksli tahvilleri de kapsayacak formda genişletti. Bu kapsamda, Banka 14 Ekim’e kadar 5 milyar sterline kadar uzun vadeli klasik devlet tahvili, 5 milyar sterline kadar da enflasyona endeksli devlet tahvili alımı yapacak. Kararın akabinde İngiltere’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,75’ten 4,44’e inerken, sterlin/dolar paritesi 1,0950 hududuna kadar gerilemesinin akabinde yine 1,10’un üzerine çıktı.
Avrupa borsalarında ise resesyon fiyatlamalarının öne çıkmasıyla teknoloji payları öncülüğünde negatif bir seyir izlendi. Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,43, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,06 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,13 paha kaybetti. Avro/dolar paritesi ise dün 0,9672 ile yaklaşık iki haftanın en düşük düzeyine gerilemesinin akabinde bugün 0,9720’den süreç görüyor.
Öte yandan bugün açıklanan bilgilere nazaran İngiltere’de sanayi üretimi ağustosta yıllık yüzde 5,2 azalarak beklentilerin altında kaldı.
Asya tarafında, gevşek tutulan para siyasetlerinin bölge para üniteleri üzerindeki tesirlerine yönelik değerlendirmeler gündemi meşgul ediyor.
“YUAN ESNEKLİĞİNİ ARTIRACAĞIZ”
Çin Merkez Bankası, döviz piyasası ıslahatını derinleştireceklerini ve yuan esnekliğini artıracaklarını belirterek, “Büyük kur dalgalanmalarının katiyetle önüne geçeceğiz. Yuanın istikrarını koruyacağız” açıklamasını yaparken, Japonya Merkez Bankası yetkilileri kur hareketlerini yakından izlediklerini, döviz piyasası konusunda uygun adımları atacaklarını bildirdi.
Öte yandan Japonya’da bugün açıklanan bilgilere nazaran, ağustosta makine siparişleri yıllık yüzde 9,7 artsa da piyasa beklentilerinin altında kalırken, Güney Kore Merkez Bankası siyaset faizini beklentiler doğrultusunda 50 baz puan yükselterek yüzde 3’e çıkardı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1 gerilerken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,5 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 yükseldi.
Yurt içinde dün dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,29 bedel kaybıyla 3.571,55 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,1’lik düşüşle 18,5590’dan kapanmasının akabinde, bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5810’dan süreç görüyor.
KÜRESEL HİSSE PİYASALARI BASKILAMA SÜRÜYOR
Analistler, ekonomik aktiviteye ait telaşlar, para siyasetlerine yönelik belirsizlikler ve artan jeopolitik risklerin global hisse piyasalarını baskılamaya devam ettiğini söyledi.
Bugün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde’ın açıklamaları ve FOMC toplantı tutanaklarının yatırımcıların odağında olacağını aktaran analistler, data gündeminde yurt içinde sanayi üretimi, yurt dışında ise ABD’de ÜFE’nin öne çıktığını kaydetti.
Analistler, bugün ABD’de 3. çeyrek bilanço devrini başlatacak Alcao’nın finansal sonuçlarının da izleneceğine işaret ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.450 puanın dayanak, 3.620 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.
AA Finans’ın anketine katılan ekonomistler, takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta yıllık yüzde 4 artmasını bekliyor. Ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de yıllık yüzde 6,6 artacağını öngörüyor.