Küresel hisse piyasaları, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bu ayki toplantıda 75 baz puan faiz artıracağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesiyle negatif bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler başta ECB’nin faiz kararı ve Fed Lideri Jerome Powell’ın konuşması olmak üzere ağır bilgi gündemine çevrildi.
Dünya genelinde enflasyonist baskıların devam etmesi merkez bankalarının ultra şahin duruşlarını desteklerken, resesyon baskısının da sürmesi piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırıyor.
Hem Fed hem de ECB’nin bu ay yapacakları toplantılarda 75 baz puan faiz artıracaklarına yönelik beklentilerin güçlenmesi hisse piyasalarını baskılıyor.
DOLAR TALEBİ ARTI
Cleveland Fed Lideri Loretta Mester, hafta içinde yaptığı açıklamada bankanın faiz oranını yüzde 4’ün üzerine çıkarması ve enflasyonun maksat düzeye çekilmesi için bir mühlet orada tutması gerektiğini belirtti.
Öte yandan, ABD’de tarım dışı istihdam ağustosta 315 bin kişi artarak evvelki aya kıyasla yavaşlama göstermesine karşın beklentilerin üzerinde bir seyir izlerken, işsizlik oranı yüzde 3,5’ten 3,7’ye tırmandı. Ülkede, özel kesim istihdamı ise ağustos ayında 132 bin kişilik artışla beklentilerin epey uzağında kaldı.
Söz konusu gelişmeler dolar talebini artırırken, dolar endeksi 109,977 ile son 20 yılın en yüksek düzeyini görmesinin akabinde haftayı da yüzde 0,8 yükselişle 109,7’den tamamladı.
Tahvil piyasalarında satış yüklü seyir üst üste beşinci haftaya taşınırken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ile 3 aylık hazine bonosu ortasındaki fark yaklaşık 30 baz puana çıktı. Kelam konusu fiyatlamalar piyasalarda resesyon riskinin enflasyon riski karşısında ikinci planda kaldığına işaret ediyor.
Para piyasalarında hafta boyunca 75 baz puanlık faiz artışının yüzde 70 ihtimalle fiyatlanmasına rağmen, dün kapanışa yakın artan jeopolitik risklerle gerileyerek yüzde 56’ya indi.
G7 Maliye Bakanları, Rus petrolüne tavan fiyatı uygulama planlarını onayladıklarını bildirdi.
Söz konusu gelişmenin akabinde Rus güç şirketi Gazprom, Kuzey Akım boru sınırından doğal gaz sevkiyatının belgisiz bir müddetliğine durdurulduğunu açıkladı.
Gazprom’dan yapılan yazılı açıklamada, 31 Ağustos’ta bakıma alınan ve yarın tekrar faaliyete geçmesi beklenen Kuzey Akım’daki bir türbinde arızaların tespit edildiği belirtildi.
Hafta boyunca düşüş eğiliminde hareket eden Brent petrolün varil fiyatı, dün yüzde 1,1 bedel kazanarak kayıplarını kısmen telafi etse de, haftalık bazda yüzde 6,1 düşüşle 93 dolara indi.
Altının ons fiyatı da düşüş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşıyarak yüzde 1,7 azalışla 1.712 dolara geriledi.
ABD’DE POWELL’IN KONUŞMASI YATIRIMCILARIN ODAĞINA YERLEŞTİ
ABD’de hisse piyasaları satıcılı seyri üst üste üçüncü haftaya taşırken, yatırımcılar gelecek hafta perşembe günü Fed Lideri Powell’ın açıklamalarına odaklandı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in şahin duruşunu gelecek yıl da devam ettirebileceği ve lakin yılın ikinci yarısında faiz indirimlerine gidebileceğine yönelik beklentiler öne çıkarken, makroekonomik datalarda zayıflık görülmemesi Powell’ın açıklamalarının ehemmiyetini artırıyor.
Çarşamba günü açıklanacak Fed’in Bej Kitap raporunun da piyasalar üzerinde tesirli olması bekleniyor. Ülkede açıklanacak makroekonomik bilgilerde enflasyon ve resesyona ait ipuçları da aranmaya devam ediyor.
Dün açıklanan tarım dışı istihdam verisinin evvelki aya nazaran zayıflamasına rağmen beklentinin hafif üzerinde gelmesi resesyona ait endişeleri hudutlu da olsa hafifletse de, dünya genelindeki gelişmelerin enflasyonist baskıları desteklemesi yatırımcıları temkinli olmaya yönlendiriyor.
Bu hafta açıklanan başka datalara nazaran, temmuzda fabrika siparişleri yüzde 1 azalarak beklentileri karşılayamazken, ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri endeksi (PMI) öngörülerin tersine 52,8’de sabit kaldı. Ekonomistler, kelam konusu datanın gerileyeceğini iddia ediyordu.
Öte yandan, ülkede tüketici itimat endeksi beklentilerden fazla yükselerek 103,2’ye çıktı.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 3,29, Nasdaq endeksi yüzde 4,21 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,99 bedel kaybetti.
5 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde, salı hizmet dalı PMI, çarşamba dış ticaret istikrarı ve Fed’in Bej Kitap raporu ve cuma toptan stoklar takip edilecek. ABD’de piyasalar pazartesi günü tatil nedeniyle kapalı olacak.
AVRUPA’DA ECB’NİN TARİHİ TOPLANTISI BEKLENİYOR
Avrupa’da devam eden güç arz krizi bölge ekonomileri günden güne daha fazla tehdit ederken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda ECB’nin tarihinde birinci kez 75 baz puan faiz artıracağı öngörülüyor.
Rusya, bölgeye yaptığı doğal gaz ihracatını büsbütün durdururken, tedarik zahmetleri ve artan güç maliyetleri bölgede enflasyonu desteklemeye devam ediyor.
ECB’nin güçlenen resesyon riski ile rekor düzeylere çıkan enflasyon karşısında siyaset alanı epey daralırken, bankanın buna rağmen tarihinde birinci defa 75 baz puan faiz artıracağı fiyatlanıyor.
ECB’nin faiz kararının yanı sıra rekor kırmaya devam eden enflasyonla ilgili yol haritası değer kazanırken, ECB Lideri Christine Lagarde’ın toplantı sonrası yapacağı açıklamaların varlık fiyatları üzerinde tesirli olması bekleniyor.
Bu hafta açıklamalarda bulanan birçok ECB yetkilisi enflasyonla çabaya vurgu yaparken, 75 baz puanlık faiz artışını desteklediklerini lisana getirdi.
Bölgede enflasyondaki yükseliş güçlü kalmaya devam ederken, Almanya’da enflasyon ağustosta 2 ayın akabinde yine yüzde 7,9’a çıkarak yaklaşık 50 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
Avro Bölgesi’nde de enflasyon ağustosta yıllık yüzde 9,1 artışla tarihi doruğunu gördü.
Şahinleşen ECB’ye rağmen avro/dolar paritesi düşüş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşırken, haftalık bazda yüzde 0,2 azalışla 0,948’e indi.
Bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,97 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,70 kıymet kaybederken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,61 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
Gelecek hafta pazartesi bölge genelinde hizmet kesimi PMI, salı Almanya’da fabrika siparişleri, çarşamba Avro Bölgesi’nde büyüme ve Almanya’da sanayi üretimi, perşembe ECB’nin faiz kararı ve ECB Lideri Christine Lagarde’ın konuşması takip edilecek.
ASYA’DA SORUNLARIN ARKASI GERİSİ KESİLMİYOR
Asya tarafında Çin ile ABD ortasında Tayvan üzerinden devam eden gerginliğe, bu hafta Çin’de tekrar artan ve kapanmalara sebep olan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını da eklendi.
Ülkede artan hadise sayıları karşısında ağır sanayi ve çip sanayisinin ağır olarak yer aldığı Chengdu eyaleti karantina altına alındı. Ülkenin teknoloji merkezi Shenzhen’de de Kovid-19 önlemleri sıkılaştırıldı.
Öte yandan hafta içi açıklanan bilgilere nazaran, Çin’de imalat sanayi PMI ağustosta 0,9 puan azalarak 49,5 ile daralma bölgesine geçti. Salgın önlemleri devam ederken yavaşlayan iktisat karşısında Çin hükümeti yeni iktisat siyaseti önlemleri için ayrıntılı adımları iki hafta içinde açıklayacağını duyurdu.
Japonya’da ise gündemi, dolar/yen paritesinin 140,8 ile tarihi doruğunu görmesinin akabinde, dünya genelinin bilakis uygulanan para siyasetlerinin ne istikamette şekilleneceği ve zayıflayan yen karşısında iktisat yetkililerinin vereceği iletiler meşgul ediyor.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,46, Çin’de Şangay bileşik endeksi yüzde 1,4, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,9 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3,56 geriledi.
5 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde pazartesi Çin’de hizmet bölümü PMI, çarşamba Çin’de dış ticaret istikrarı, perşembe Japonya’da büyüme ve cuma Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) bilgileri takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER ENFLASYON BİLGİLERİNE ÇEVRİLDİ
Yurt içinde bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi rekor üzerine rekor kırmaya devam ederek global hisse piyasalarından müspet ayrışmayı sürdürürken, gelecek hafta gözler pazartesi günü açıklanacak TÜFE bilgilerine çevrildi.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,27 artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin ağustos ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 2,27) nazaran bir evvelki ay yüzde 79,60 olan yıllık enflasyonun yüzde 81,65’e yükseleceği hesaplanıyor.
Hafta içinde açıklanan bilgilere nazaran, Türkiye yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 büyüyerek beklentileri geride bırakırken, memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye iktisadına yönelik 2022 büyüme varsayımını yüzde 3,5’ten 4,5’e yükseltti.
Bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 2,44 artışla 3.222,74 puana yükselerek haftalık kapanış rekoru kırarken, gördüğü en yüksek seviyeyi de 3.228,88’e çıkardı. Dolar/TL haftalık bazda yüzde 0,20 bedel kazanarak 18,2007’ye yükseldi.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 3.250 ve 3.280 düzeylerinin direnç, 3.200 ve 3.180 puanın dayanak olarak takip edileceğini kaydetti.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi yurt içi ÜFE, salı gerçek efektif döviz kuru ve çarşamba hazine nakit istikrarı bilgileri takip edilecek.