Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: ‘Putin’in daveti neden karşılıksız kaldı?’

İki takvim ortasındaki 13 günlük fark tarihe pek çok şeyin farklı geçmesine neden olmuştu. Rusya, Ekim Devrimi’ne kadar dünyevi alanda da eski takvimi kullandığı için şimdiki takvimde kasım ayına gelen ihtilal, tarihe Ekim İhtilali olarak geçmişti. Bizde de Rumi takvim, Juliyen Takvimi temeline dayandığından bugünkü takvimde 13 Nisan’a gelen isyan tarihe 31 Mart İsyanı olarak geçecekti. Takvimdeki bu fark, İttihat ve Terakki Hükümeti vaktinde 1918’de giderilecekti.

Fener Rum Patrikhanesi ve Yunanistan ise dini ve dünyevi alanda 1922’de yeni takvime geçti. Bunda işgal yıllarının İstanbul’unda Yunan subaylarının teşebbüsüyle seçilen Patrik Meletios’un Batı düynasıyla yakınlaşma teşebbüsünün de hissesi vardı. Meletios, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra İstanbul’dan kaçacak ancak takvim konusundaki ıslahatı kalıcı olacaktı.

İLK RET BİDEN’DAN

İşte geçen gün Rus Ortodoks Kilisesi, bu 7 Ocak Noeli çerçevesinde ateşkes davetinde bulundu. Putin de 6 Ocak öğle 12’den 7 Ocak sonuna kadar bir buçuk günlük tek taraflı ateşkes talimatını verdi. Lakin Ukrayna tarafı ateşkes davetini en baştan reddetti. Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Heyeti Sekreteri Oleksiy Danilov, Rusların, Ukrayna topraklarının tamamından çekilmeden ateşkes yapılmasının kelam konusu olmayacağını söyledi. Ukrayna Devlet Lideri Zelenski de Rusya’nın ateşkes davetinin asıl emelinin Rus birliklerinin toparlanması için vakit kazanmak ve Ukrayna’nın Donbas’taki ilerleyişini durdurmak olduğunu söz etti. Taarruza geçen tarafın Rusya olduğunu düşünürsek Noel nedeniyle ateşkes davetinde yapılmasının dini yahut insani nedenlerden kaynaklandığını söylemek olağan ki gerçekdışı olur.

Ne var ki Ukrayna’nın bu çağrıyı bu kadar kolay reddetmesinin öbür iki değerli nedeni var: Birincisi, Ukrayna’ya esas dayanağı veren ve savaşın resmi olmasa da gayri resmi tarafı olan ABD ve İngiltere, Ukrayna ordusunun sürat kesmesini istemiyor. İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, geçen ay Ukrayna ordusunun kış koşullarında da savaşta tempoyu düşürmemesi gerektiğini, dikta edercesine söylemişti. Evvelki gün de Putin’in teklifini Zelenski’den evvel Biden’ın reddetmesi dikkate bedeldi.

İkincisiyse, Rus ordusunun başarısızlıkları ve Batı’dan alınan yardımların da tesiriyle, Kiev’de beklenti çok yükseldi ve birtakım yetkililer, Ukrayna’nın bu yıl Kırım’ı bile Rusya’dan geri alabileceğini söylüyor. Rusya ise bu savaştan kıymetli bir kazanım elde etmeden çıkmaya niyetli değil. Bu koşullarda yakın vakitte barış da gerçek bir ateşkes de mümkün görünmüyor.

[email protected]

Yorum yapın