Batı ülkeleri, Rusya-Ukrayna savaşına, Moskova’nın iktisadını zayıflatma emeliyle başlatılan yaptırımlarla karşılık verdi. İşgalle birlikte artan tansiyon, Çin ve ABD ortasında “Tayvan’ın egemenliği” tartışmalarıyla daha da tırmandı. Tüm bu gelişmelerin tesiri, global ölçekli oldu ve “dünyadaki yeni güç dağılım düzenin” işaret fişekleri sayıldı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin dün “ABD’nin başka ülkelere şartlar dikta ettiği” tek kutuplu dünya çağının sona erdiğini söyledi. Bu kelamların akabinde Soğuk Savaş periyodundaki çift kutuplu sistem tartışmaları kamuoyunda yine alevlendi.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, savaş sonrası oluşan şartlarda müttefiki Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile yıl bitmeden bir görüşme yapacağı bildirildi. Kremlin, dün görüşmenin detaylarının “zamanı gelince” duyurulacağı açıkladı. Memleketler arası basında son günlerde iki ülke ortasında yakınlaşmayı teyit edici nitelikte kimi gelişmelerin yaşandığı yorumları yapılıyor. Putin’in Güvenlik Konseyi’nin lider yardımcısı Dmitri Medvedev’in, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski’nin geçen haftaki ABD seyahati sırasında Şi ile Pekin’de bir ortaya gelmesi bunlardan birisi. Dış siyaset gündemli toplantıda “benzeri görülmemiş” işbirliği bildirileri verilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi de evvelki günkü açıklamalarında ülkesinin gelecek yıl Rusya ile bağlarını derinleştireceğinin sinyalini verdi.
TİCARETTE ÜÇTE BİR ARTIŞ
Savaş kararından yaklaşık 20 gün sonra Çin ve Rusya başkanlarının “ortaklıkta hudut yok” formülü ile bağlantılardaki sağlamlık bir sefer daha gözler önüne serildi. İki ülke ortasındaki ticaret hacmi ise 2022’nin birinci 11 ayında, geçen yılın 12 aylık pahasına kıyasla yaklaşık yüzde 32 artarak neredeyse 172 milyar dolara ulaştı. Öte yandan yaptırım uygulanan Rus gücünün Çin’e ihracatı bedel olarak yüzde 64, hacim olarak da yüzde 10 arttığı söz ediliyor.
ASKERİ YAKINLAŞMA
Ayrıca Batı yaptırımlarına katılmayan ve Rusya’yı Ukrayna işgali nedeniyle açıkça kınamayan Pekin ile Moskova donanmaları ortasında bugün sonlanan Japon denizindeki ortak tatbikat ile iki ülke askerleri dışındaki orduların da dahil olduğu Vostok-2022 tatbikatı, Avrupa basınında “askeri yakınlaşmaya örnekler” olarak bedellendiriliyor.
TEHDİTLER BÜYÜYOR
Diğer taraftan Batı ise Çin ve Rusya’ya karşı hallerini pekiştiriyor. NATO önderlerinin hazirandaki Madrid Zirvesi’nde kabul ettiği yeni Stratejik Konsept dokümanında Çin birinci kez “tehdit unsuru” olarak anılırken stratejik ortak sayılan Rusya ise bu defa “en değerli ve direkt tehdit” olarak sınıflandırıldı. ABD’nin ekim sonunda yayımladığı ulusal güvenlik strateji evrakında Çin, “uluslararası sistemi değiştirme hedefi olan tek rakip ülke” olarak tanımlandı ve Pekin’in “ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik kabiliyetlerinin giderek buna imkan tanımaya yaklaştığına” dikkat çekildi. Pasifist Japonya ise yaklaşık dokuz yıl sonra tekrar tanımladığı ulusal güvenlik stratejisi kapsamında Çin ve Rusya’nın Doğu Asya’daki siyasetleri ve “artan savaş tehlikesine karşı ülkeyi korumak için” ileri teknoloji füze üretmeye karar verdi.
TAYVAN’DA EN BÜYÜK HAVA ALANI İHLALİ
Çin’in kendi toprağı olarak gördüğü tartışmalı Tayvan’da ise evvelki gün Pekin birlikleri, ABD ile ada ülkesinin yakınlaşmasına reaksiyon olarak tatbikat düzenledi. Tayvan da Çin’e ilişkin 71 tane ögenin hava savunma alanına giriş yaptığını açıkladı. Bunun bugüne kadar açıklanan en büyük ihlal olduğu belirtiliyor. 43 Çin uçağının, iki ülke ortasında gayrı resmi bir hudut olan ve savunma bölgesi olarak isimlendirilen Tayvan Boğazı orta çizgisini geçtiği tabir edildi. ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin ağustostaki ziyareti ABD-Çin çizgisindeki tansiyonu tırmandırmıştı.
KUZEY KORE İHA’LARI SEUL’E KADAR GİRDİ