AB Kurulu tarafından platformlar ve dijital yayıncılıkla ilgili birtakım bahisleri düzenleyen Dijital Piyasalar Yasası (DMA) ve Dijital Hizmetler Yasası (DSA) 2020 yılında önerilmişti. “Dijital Hizmetler Paketi” ismi verilen yeni düzenlemeyle tüm teklifler tek bir mevzuatta toplanarak AB Parlamentosu tarafından onaylandı. Yazılım ve servis geliştiren teknoloji şirketlerinin, monopolleşme yolunda ilerleyen dev şirket ve platformlar karşısında suistimal edilmelerini engellemek ve büyümelerinin önünü açmak için alınan kararın, sonbaharda Avrupa Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.
DAHA FAZLA DENETİM
Yeni mevzuatın ana bacaklarından birini oluşturan DSA, platformların yasadışı içerik bakımından interneti denetlemek için daha fazlasını yapmasını gerektiriyor. Bunun yanında reklamcılık için çevrimiçi profil oluşturmaya karşı muhafazaları, dolandırıcılığa karşı tüketici muhafazaları ve gönderi yahut görüntü yayından kaldırma üzere içerik bahisleri daha ön planda.
CEZA UYGULANACAK
Mobil aygıtları ve işletim sistemlerini bilhassa etkileyecek DMA, Apple, Google üzere büyük platformlara “gatekeeper” yani bir cins piyasa düzenleyicisi rolü veriyor. Rolünü yerine getirmeyen ve kuralları ihlal eden gatekeeper şirket, dünya çapındaki toplam yıllık cirosunun yüzde 10’una kadar yahut tekrarlanan ihlaller durumunda yüzde 20’ye kadar para cezası ve ayrıyeten şirketin dünya çapındaki toplamının yüzde 5’ine kadar periyodik cezalarla karşı karşıya kalacak. Pek çok şirket, lokal düzenlemelerde verilen para cezalarını ödeyerek yoluna devam etmişti. Örneğin Apple Hollanda’da flört uygulamalarında üçüncü taraf ödeme sistemlerine müsaade verilmesine karşın, yasaya uymak yerine, her hafta 5.5 milyon dolar para cezası ödemeyi seçmişti. AB, bunun önüne geçmek için “sistematik ihlaller” düzenlemesi getiriyor. Sistematik ihlaller gerçekleşmesi durumunda, bu şirketler varlıklar, fikri mülkiyet hakları yahut markalar dahil olmak üzere bir işletmesini yahut onun kısımlarını satmaya mecbur edilecek.
‘SAVAŞ’ BEKLENİYOR
AB, düzenlemeleri çevrimiçi platformlar için “temel haklara hürmete dayalı, daha inançlı ve daha açık bir dijital alan yaratacak bir kural kitabı” olarak tanımlıyor. Yapılan yeni düzenlemenin daha çok Apple’ı etkilemesi beklenirken, AB ve AB ülkeleri içinde teknoloji tekelleşmesinin önüne geçmek pek çok farklı rekabet düzenlemesi ya da kararı verdiğini gözlemliyoruz. AB’nin ötesinde dev teknoloji şirketleri ABD, Japonya, İngiltere üzere pek çok ülkede giderek daha ağır bir incelemeye tabi tutuluyor. Bu mevzuda dünyanın dört bir yanındaki düzenleyiciler ortasında daha fazla işbirliği talep edilirken önümüzdeki devirde teknoloji devleriyle, devletler ya da milletlerarası kurumlar ortasında büyük bir “savaş” bekleniyor.
DİJİTAL HİZMETLER PAKETİ NE GETİRİYOR?
• Avrupa Komisyonu’nu birleşme ve devralmalardan haberdar etme mecburiliği getirildi.
• Kullanıcıların üçüncü parti uygulama mağazaları yüklemesine müsaade verilecek.
• Geliştiricilerin üçüncü parti ödeme sistemleri sunmasına imkan tanınacak.
• Geliştiricilere direkt irtibata yarayan rastgele bir donanım özelliğine erişim verilecek.
• Aygıtlarda kaldırılamayan uygulama olmayacak.
• Pazarlama ve reklam performans dataları dahil, geliştiriciler ve rakiplerle bilgileri ve ölçümleri paylaşma mecburiliği getirilecek.
• Varsayılan sesli yardımcıya alternatif seçenekle değiştirme imkanı sunulacak.
• AB mevzuatına uygunluğunu izlemek için bağımsız bir “uyum işlevi” kümesi oluşturulacak.
• İletileşme, sesli ve imajlı arama üzere servisleri geliştiricilere açmak imkanı verilecek.
• Browser üzere kimi uygulamalar “varsayılan uygulama” yapılamayacak.
• Aygıt ve platform sahiplerinin kendi eser ve uygulamalarına ayrıcalık tanıyıp üst sıraya koymalarının önüne geçilecek.
• Toplanan şahsî ve özel datalar diğer hizmetler için kullanılamayacak.
İKİ PLATFORM GÜÇLERİNİ BİRLEŞTİRDİ: ÇEVRİMİÇİ ALIŞVERİŞTE YENİ İŞBİRLİĞİ
Online süpermarket hizmeti veren İstegelsin ve İş Bankası’nın iştiraki olan online alışveriş platformu Pazarama, güçlerini birleştirdi.
Pazarama Genel Müdürü Serkan Uğraş Kaygalak, “Türkiye’nin önde gelen online market siparişi markalarından İstegelsin’in de platformumuza dahil olması ile birlikte eser gamını genişleterek hizmet kalitesini daha da artırıyoruz. Pazarama’nın hayatı kolaylaştıran özelliklerini kesintisiz olarak zenginleştirmeye devam edeceğiz” dedi.
‘YILDA 1 MİLYAR TL YARAR SAĞLAYACAK’: PREMİUM SERVİS DÖNEMİ
E-ticaret dalının kıymetli oyuncularından Hepsiburada, yeni hizmeti Premium’u tanıttı. Hepsiburada Premium’a, kredi kartlarından otomatik olarak çekilecek aylık 9.90 TL karşılığında dileyen herkes üye olabiliyor.
Üye olanlar, yüzde 3 HepsiPapel, fiyatsız kargo ve BluTV aboneliği hakkı kazanıyor. Hepsiburada CEO’su Murat Emirdağ, “Hepsiburada, Premium müşterilerine bir yılda toplamda yaklaşık 1 milyar TL’lik yarar sağlayacak” dedi.